Bilindiği üzere, taraf olduğumuz Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması (ADR) gereğince, ADR Bölüm 3.2 Tablo A’da yer alan bir kısım tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanılan taşıtların, yetkilendirilen kuruluşlar tarafından test ve muayenelerinin yapılıp belgelendirilmeleri zorunludur.
Tehlikeli madde taşımacılığını düzenleyen Uluslararası Anlaşma ve Sözleşmeler çerçevesinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından bu sorumluluğu yerine getirmek üzere; tehlikeli madde taşıyan taşıtların, test ve muayenelerinin yapılarak durumu kurallara uygun olanların belgelendirilmeleri hususunda TSE-Türk Standartları Enstitüsü yetkilendirilmiştir.
Bu kapsamda, 30.12.2016 tarih ve 29934 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”in Geçici 1 inci maddesi gereğince trafik siciline tescilli ve Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR Uygunluk Belgesi olmadan faaliyette bulunan taşıtların, belirlenen takvime uygun olarak durum değerlendirilmelerinin yapılarak “Taşıt Durum Tespit Belgesi” düzenlenmesi gerekmektedir.
Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR uygunluk Belgesi bulunmayan taşıtların, Durum Tespit Belgelendirme işlemlerine 15 Nisan 2015 tarihinden itibaren başlanmış olup süreç devam etmektedir.
Taşıt Durum Tespit Belgesi Almamanın Cezası 1206 TL (2017 Yılı Ceza Rakamı)
Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluşa başvuruda bulunarak Taşıt Durum Tespit Belgesi almayan taşıtlara 28 inci maddenin dördüncü fıkrasının (e) bendine göre idari para cezası uygulanır.
Not 1: Araçlara düzenlenen Taşıt Durum Tespit Belgesi, Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR Uygunluk Belgesi yerine geçmez.
NOT 2: ADR Uygunluk Belgesine sahip taşıtların Taşıt Durum Tespit Belgesi almasına gerek yoktur.
ADR Araç Uygunluk belgem var durum tespit belgesi almalı mıyım?
ADR Araç Uygunluk Belgesi olan bir araç için durum tespit belgesi alınamaz. Durum tespit belgesi ADR’li olmayan araçlar için verilmektedir.
ADR’siz olan tankımı ADR’liye çevirebilir miyim?
ADR’siz üretilen tanklar ADR’li yapılamaz. ADR’li tanklar yarı mamül durumunda itibaren muayene ve testlere tabi tutulurlar. Ayrıca üreticide Üretim ve Üretim Uygunluk Sertifikasına sahip olmalıdır. 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren her bir tank ADR’li olarak üretilmelidir. Bu tarihten önce üretilmiş ADR’siz tank taşıyan araçlar Taşıt Durum Tespit Belgesi alarak ulusal taşımacılık yapabilirler. Bu kapsamda tank ve araç muayene ve testlere tabi tutulacaktır.
Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluşlara başvuruda bulunarak araçlarına Taşıt Durum Tespit Belgesi almış taşıt sahipleri;
a) 2014 model taşıtlar için 1/7/2017 tarihine kadar,
b) 2013 model taşıtlar için 31/12/2017 tarihine kadar,
c) 2012 model taşıtlar için 1/7/2018 tarihine kadar,
ç) 2009-2011 model taşıtlar için 31/12/2018’e kadar,
d) 2005-2008 model taşıtlar için 1/7/2019’a kadar,
e) 2004 ve öncesi model taşıtlar için 31/12/2019’a kadar,
Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslara göre Bakanlıktan veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluştan Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR Uygunluk Belgesini almak zorundadırlar.
Belirtilen takvime uygun olarak Taşıt Uygunluk Belgesi/ADR Uygunluk Belgesi almayan taşıtlara 28 inci maddenin dördüncü fıkrasının (e) bendine göre 1206 TL idari para cezası uygulanır.
Taşıt Durum Tespit Belgesi – Tanker Durum Tespit Belgelendirmesi
31 Aralık 2016 tarihinden sonra Tanker Durum Tespit Belgelendirmesi işlemleri seyyar ekipler ve TSE AKM’ler ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yetkilendirilen Muayene Merkezlerinde sürdürülecektir.
ADR Uygunluk Belgesi
Taşıt Uygunluk Belgesi
Belirli Tehlikeli Malları Taşıyan Araçlar için Onay Sertifikası
* Piyasada T9 Belgesi veya Pembe Şeritli Belge diye de telaffuz edilir.
Tehlikeli maddelerin kara yolunda taşınmasında kullanılacak araçların alması gereken ADR Bölüm 9.1.3.5’te belirlenen ve taşıtın tescil edildiği ülkenin yetkili otoritesi veya yetkili otorite tarafından yetkilendirilmiş kuruluş tarafından verilen belgedir.
EX/II, EX/III, FL, OX, AT ve MPÜB’ler ADR Onayı Sertifikasına tabidir. (İlgili araç tanımları ADR 9.1.1.2’de yer almaktadır.)
ADR Uygunluk Belgesi Almayan Taşıtların Cezası Ne Kadardır?
Yönetmelikte ADR Uygunluk Belgesi almayan taşıtlara 28 inci maddenin dördüncü fıkrasının (e) bendine göre idari para cezası uygulanır.
– 28/e 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (e) bendine (9/1/e- Taşıtlar için geçerli ADR uygunluk belgesi) aykırı hareket eden taşımacıya 1206 (binikiyüzaltı) Türk Lirası ceza kesilir.
Hangi Durumda ADR Araç Uygunluk Sertifikası Alınması Gerekir?
Tank ile tehlikeli madde taşımacılığı ve/veya Patlayıcı madde taşımacılığı yapan araç sahipleri ADR Araç Uygunluk Sertifikası almak zorundadırlar.
“EX/II aracı” veya “EX/III aracı”, patlayıcı maddelerin ve nesnelerin taşınmasına yönelik bir araç anlamına gelir (Sınıf 1)
ADR Uygunluk Belgesi Hangi Dilde Hazırlanır?
İlgili teknik incelemenin ardından Türkçe ve İngilizce olarak düzenlenecek olan ADR Onay Sertifikası araç üzerinde bulundurulmalıdır.
Bu sertifika, düzenleyen ülkenin dilinde ya da dillerinden birinde hazırlanacaktır. Bu dilin İngilizce, Fransızca veya Almanca olmaması halinde, onay sertifikasının başlığı ile No. 11 altındaki açıklamalar İngilizce, Fransızca veya Almanca dillerinde de yazılacaktır.
ADR Uygunluk Belgesinin Geçerlilik Süresi Nedir?
Onay sertifikasının geçerliliği, sertifikanın düzenlenmesinden önce araç üzerinde gerçekleştirilen teknik muayene tarihinden en fazla bir yıl sonra sona erecektir. Bir sonraki onay dönemi, kabul edilen en yeni son geçerlilik tarihiyle bağlantılı olacaktır. Bunun için teknik muayenenin, bu tarihten önceki veya sonraki bir ay içerisinde gerçekleştirilmesi gerekir. Artı eksi 1 ay içerisinde gerçekleştirilmeyen incelemelerde mevcut belgenin süresi uzatılmaz yeniden belge düzenlenir.
EX/II, EX/III, FL, OX ve AT araçlarıyla MBÜP/MEMU’lar, 9. kısımla ilgili gereksinimlerine ve tescil edildikleri ülkede geçerli olan genel güvenlik yönetmeliklerine (frenler, farlar vb. ile ilgili) uygunluk gösterdiklerinden emin olunmak üzere, tescil edildikleri ülkede yıllık teknik muayeneye tabi olacaktır.
ADR Araç Uygunluk Sertifikası sahibi sadece yurt içinde mi taşıma hakkına sahip olacaktır?
ADR Araç Uygunluk Sertifikası sahipleri başta ADR anlaşmasının geçerli olduğu Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere anlaşmanın geçerli olduğu ülkelerde taşıma hakkına sahiptir.
ADR’siz olan tankımı ADR’liye çevirebilir miyim?
ADR’siz üretilen tanklar ADR’li yapılamaz. ADR’li tanklar yarı mamül durumunda itibaren muayene ve testlere tabi tutulurlar, ayrıca üreticide Üretim ve Üretim Uygunluk Sertifikasına sahip olmalıdır. 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren her bir tank ADR’li olarak üretilmelidir.
ADR Uygunluk Belgesi Başvurusunu Nereye Yapacağım?
Başvuruları, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) Tehlikeli Madde ve Kombine Taşımacılık Müdürlüğü’ne yapılacaktır.
Başvuruda İstenen Belgeler
İlk Başvuru
– Araç Ruhsat Fotokopisi (Araç tescilli ise)
– Dekont
– Aracın 98/91/AT veya ECE R 105’e göre uygunluğunu gösterir üretici tarafından verilmiş “Uygunluk Beyanı” veya yarı römork araçlar için ECE R 105 Teknik Düzenlemesi veya 98/91/AT Yönetmeliğine Göre Tip Onayı Olmayan Römorklar İçin ADR Bölüm 9 – Uygunluk Deklarasyonu (ULM-02-FR-05-011)
– 4 bardan daha az test basıncına sahip tank/tankerler için üreticiden alınmış ECE R 111’e göre “Uygunluk Beyanı”
– Tank/Tankerler için geçerli “Muayene Sertifikası” fotokopisi
– İmzalı Başvuru Formu
Periyodik Başvuru
– Bir önceki ADR Araç uygunluk belgesi fotokopisi
– İmzalı Başvuru Formu
– Tank/Tankerler için geçerli “Muayene Sertifikası” fotokopisi
– Araç Ruhsat Fotokopisi
Kusur Sonrası Başvuru
– İmzalı Başvuru Formu
– Tank/Tankerler için geçerli “Muayene Sertifikası” fotokopisi
– Araç Ruhsat Fotokopisi
– Bir önceki ADR Araç uygunluk belgesi fotokopisi (varsa)
– Uygunsuzluk Tutanağı
Ücretlendirme – 2017 Yılı
Araç ADR Uygunluk İncelemesi (Tüm İncelemeler Dahil) 600 TL + KDV (708 TL)
Belge Yenileme – 150 TL + KDV
Kusur Durumunda Yeniden İnceleme 250 TL + KDV
Taşıma Türüne Göre Tehlikeli Madde Taşıma Kanunları
Taşıma Türü: Kara Yolu Taşımacılığı
Kuruluş: UNECE (United Nations Economic Commission for Europe) (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu)
Konvansiyon: ADR (European Agreement Concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road) (Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması)
Taşıma Türü: Deniz Yolu Taşımacılığı
Kuruluş: IMO (International Maritime Organization) (Uluslararası Denizcilik Örgütü)
Konvansiyon: IMDG-CODE (International Maritime Dangerous Goods Code) (Deniz Yoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Kod)
Taşıma Türü: Hava Yolu Taşımacılığı
Kuruluş: ICAO (International Civil Aviation Organization) (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü)
Konvansiyon: ICAO-TI (Technical Instructions for the Safe Transport of Dangerous Goods by Air) (Tehlikeli Maddelerin Hava Yoluyla Güvenli Taşınması İçin Teknik Talimatları)
Taşıma Türü: Hava Yolu Taşımacılığı
Kuruluş: IATA (International Air Transport Association) (Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği)
Konvansiyon: IATA-DGR (Dangerous Goods Regulations) (Tehlikeli Maddeler Kuralları)
Taşıma Türü: Demir Yolu Taşımacılığı
Kuruluş: OTIF (Demir Yolu ile Uluslararası Taşımalar Hükümetlerarası Örgütü) (Intergovernmental Organisation for International Carriage by Rail)
Kuruluş: OCTI (Central Office for International Carriage by Rail) (Uluslararası Demir Yolu Taşımacılığı Merkez Ofisi)
COTIF (Convention Concerning International Carriage by Rail) (Uluslararası Demir Yolu Taşımalarına İlişkin Sözleşme)
Konvansiyon: RID (Regulations Concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Rail) (Tehlikeli Malların Demir Yolu ile Uluslararası Taşınmasına İlişkin Düzenlemeler)
Taşıma Türü: Kanal Taşımacılığı
Kuruluş: CCNR (Central Commission for the Navigation of the Rhine) ZRK (Zentralkommission für die Rheinschifffahrt) (Merkezi İç Taşıma Komisyonu)
Kuruluş: UNECE (United Nations Economic Commission for Europe) (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu)
Konvansiyon: ADN (European Agreement Concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Inland Waterways) (Tehlikeli Maddelerin Uluslararası İç Su Yolları ile Taşınmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi)
- 2 Şubat 1960 – Fransa
- 25 Ağustos 1960 – Belçika
- 3 Haziran 1963 – İtalya
- 1 Kasım 1963 – Hollanda
- 29 Aralık 1967 – Portekiz
- 29 Haziran 1968 – Birleşik Krallık
- 1 Aralık 1969 – Almanya
- 21 Temmuz 1970 – Lüksemburg
- 20 Haziran 1972 – İsviçre
- 22 Kasım 1972 – İspanya
- 20 Eylül 1973 – Avusturya
- 1 Mart 1974 – İsveç
- 6 Mayıs 1975 – Polonya
- 5 Şubat 1976 – Norveç
- 28 Şubat 1979 – Finlandiya
- 19 Temmuz 1979 – Macaristan
- 1 Temmuz 1981 – Danimarka
- 27 Mayıs 1988 – Yunanistan
- 6 Temmuz 1992 – Slovenya
- 23 Kasım 1992 – Hırvatistan
- 5 Nisan 1993 – Belarus
- 28 Mayıs 1993 – Slovakya
- 2 Haziran 1993 – Çek Cumhuriyeti
- 1 Eylül 1993 – Bosna Hersek
- 28 Nisan 1994 – Rusya Federasyonu
- 8 Haziran 1994 Romanya
- 12 Aralık 1994 – Lihtenştayn
- 12 Mayıs 1995 – Bulgaristan
- 7 Aralık 1995 – Litvanya
- 11 Nisan 1996 – Letonya
- 25 Haziran 1996 – Estonya
- 18 Nisan 1997 – Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti
- 14 Temmuz 1998 – Moldova Cumhuriyeti
- 1 Mayıs 2000 – Ukrayna
- 28 Eylül 2000 – Azerbaycan
- 12 Mart 2001 – Sırbistan
- 11 Mayıs 2001 – Fas
- 26 Temmuz 2001 – Kazakistan
- 19 Nisan 2004 – Kıbrıs
- 26 Ocak 2005 – Arnavutluk
- 12 Ekim 2006 – İrlanda
- 23 Ekim 2006 – Karadağ
- 8 Mayıs 2007 – Malta
- 3 Eylül 2008 – Tunus
- 9 Mart 2009 – Andora
- 22 Mart 2010 – Türkiye
- 24 Şubat 2011 – İzlanda
- 28 Aralık 2011 – Tacikistan
- 19 Eylül 2016 – Gürcistan
Not: Sıralama katılım tarihlerine göre yapılmıştır.
Tehlikeli mallar; doğaları, özellikleri, durumları itibarıyla taşıma işlemi bağlantılı olarak; genel güvenliği ve düzeni, toplumu, hayat kaynaklarını, hayvanları ve bitkileri tehlikeye düşürebilecek olan ADR’ye göre taşınması yasak olan veya bu anlaşmada yazılı şartlara uygun olarak taşınmasına müsaade edilen maddeler ve nesnelerdir.
01 Ağustos 2013 tarihinden itibaren 48 ülke ADR’ye taraftır.
Arnavutluk, Andora, Avusturya, Azerbaycan, Belarus, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İrlanda, İtalya, Kazakistan, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Karadağ, Fas, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Moldova Cumhuriyeti, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Tacikistan, Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti, Tunus, Türkiye, Ukrayna, Birleşik Krallık.
ADR’ye Taraf Ülkeler Haritası, Şubat 2017
Murat Topçu
Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı